Istorija i kultura
Kratak pregled istorije područja donjeg toka Drave i Mure i srednjeg Dunava
U krajevima duž donjeg toka Drave i Mure i srednjeg Dunava, vekovima su evropski, regionalni i lokalni putevi bili na raskrsnici puteva, što je izazvalo koliziju kompatibilnih i raznolikih kultura brojnih naroda. Uzdužna veza sa južnom dravskom dolinom, koja je od davnina povezivala zapad sa istokom (i obrnuto), kao i poprečni pravci koji su je presecali od severa ka jugu, bila je izuzetno važna za istorijski razvoj i stvaranje lokalne naseobinske mreže. Na ovim pravcima nastala su prva stalna srednjovekovna naselja. Čini se da je u stabilnim vremenima većina naselja bila koncentrisana na blago uzdignutom terenu, ali bi se u vreme nestabilnosti naselja selila u neprohodna, močvarna područja bliže rekama.
Sereti, Serapili, Jasi, Andizeti i Amantini su prvi poimenično poznati narodi koji su živeli duž donjeg toka reka Drave i Mure i srednjeg Dunava. Neki istraživači smatraju da su bili potomci kulture iz kasnog bronzanog doba, koja je trajala od početka 13. veka pre nove ere do kraja 8. veka pre nove ere. Početkom 3. veka pre nove ere, Kelti su se doselili i nastavili da žive zajedno sa starosedeocima. Kasnije su im se pridružili i Skiti, čiji su tragovi pronađeni južno od Drave, kod Jalžabeta.
U početku su područja duž donjeg toka Drave i Mure i srednjeg Dunava bila sfera interesa samo Rima, da bi u 1. veku usledila vojna okupacija. Glavna briga Rimljana bila je kako da izgrade putnu mrežu u novoosnovanoj provinciji Panoniji kako bi lakše kontrolisali pokorena plemena.
Severno i južno, lokalni ili okolni putevi povezani su sa glavnim podravskim putem od Poetovia (Ptuj), preko Iovia (Ludbreg), do Murse (Osijek). Godine 379., uz dozvolu cara Gracijana, prve grupe varvarskih naroda – Goti, Alani i Huni – naseljavaju se u rimsku provinciju Panoniju. Od tada je Panonija često bila opustošena i pljačkana, a njene puteve su prodirali varvari sa severa.
Pored ostataka ranijih Avara, Slovena, a verovatno i Gepida koji su preživeli pad Avarskog kaganata, u Panoniju su počeli da pristižu brojni novi kolonisti sa zapada. Područja oko donjeg toka Drave i Mure i srednjeg Dunava postala su svojevrsni „lonac za topljenje”, u kome su Sloveni imali prevagu. Etnička slika se dugo stabilizovala dolaskom mađarskog stanovništva krajem 9. veka i formiranjem mađarske države.
Od druge polovine 16. veka i tokom celog 17. veka ove oblasti su obeležili sukobi između Habzburške monarhije i Osmanskog carstva. Život ljudi u predindustrijskoj eri zavisio je od prirodnog okruženja kome je stanovništvo bilo izloženo. Tokom 18. i 19. veka ljudi su pokušavali da se odbrani od prodora reka na njihova naselja i puteve, stoku i oranice, sečenjem meandara, podizanjem nasipa i kopanjem odvodnih kanala. Ostaje pitanje u kojoj meri su radovi na regulaciji reka obradovali stanovništvo, budući da je njihov način života u predindustrijskoj eri bio duboko zavisan od koristi koje su reke pružale, kao i štete koju su nanosile. Regulisanje reka na prvi pogled eliminiše štete; ali se istovremeno nepovratno gube i koristi i način života stanovništva koje je bilo u potpunom skladu sa prirodom.
Posle 1918/1919. delovi područja duž donjeg toka Drave i Mure i srednjeg Dunava postali su deo Jugoslavije, Austrije i Mađarske. Nakon raspada Jugoslavije, nezavisne Slovenija, Hrvatska i Srbija preuzele su odgovornost za svoje delove reka Drave, Mure i Dunava. Jača zaštita prirode institucionalizovana je od 1976. godine kada je u Hrvatskoj osnovan park prirode Kopački rit. U Mađarskoj je Nacionalni park Dunav-Drava osnovan 1996. godine. Nedavnim proglašenjem svetskog rezervata biosfere Mura-Drava-Dunav od strane UNESCO-a, donji tokovi reka Drave i Mure i deo srednjeg Dunava postali su deo najveće zaštićeno rečno područje u Evropi.
Kultura
Kulturno nasleđe ovog područja svedoči o živopisnoj prošlosti sa različitim kulturnim uticajima sa istoka i zapada. Prisustvo Otomanskog i Habzburškog carstva vidljivo je u arhitekturi mnogih starih gradova u regionu.
U selima hrvatske Baranje ili Srpske Vojvodine još uvek se mogu naći Hrvati, Mađari, Srbi, pa čak i poneki potomci Austrijanaca, Nemaca ili Čeha.
